Innovatie en ethiek in Internal Audit

15 juni 2020
Alweer twee jaar geleden schreef ik een blog dat ik me zorgen maakte over het ‘future-proof’ houden van ons mooie vak Internal Audit. Dit heeft er mede in geresulteerd dat ik nu deel mag uitmaken van de Innovatie-commissie van het IIA (waarvan de binnenkort de eerste resultaten worden gedeeld). Gezien mijn deelname hieraan en mijn intrinsieke interesse in het vakgebied internal audit, bekijk ik veel artikelen, die ik vooral lees vanuit de optiek: wat betekent dit voor (de innovatie van) ons vakgebied?

Zo las ik recent een artikel in Het Financieele Dagblad over het gebruik van taalsoftware door een beleggingsinstelling, bij het voorspellen van de koersbewegingen. Kortweg komt het er op neer dat men op zoek gaat naar verborgen boodschappen in taalgebruik van bestuursvoorzitters, bijvoorbeeld in gesprekken met analisten. Het gebruik van positief en negatief betitelde woorden wordt geteld en vergeleken met dat van andere organisaties. Op basis van de uitkomsten worden vervolgens beleggingskeuzes gemaakt. Kustmatige intelligentie ondersteunt de continue verbetering van deze taalsoftware.

Veel zaken gingen door mijn hoofd bij het lezen van dit artikel en één daarvan was, of dit gebruikt kan gaan worden bij gesprekken met auditees. De tweede gedachte, direct daarna, was of dit wel wenselijk is. Aan de ene kant kan het interessante inzichten bieden in de werkelijke situatie bij de auditee die anders mogelijk verborgen blijven. De andere kant is dat het in mijn interpretatie nagenoeg functioneert als een leugendetector. En wil je zo wel je collegae benaderen (en willen die wel zo benaderd worden)?

Met de vooruitgang door de technische mogelijkheden ontstaat zoals zo vaak ook direct de vraag over de wenselijkheid van het gebruik daarvan. Kijk maar naar de recente discussie omtrent het gebruik van gezichtsherkennings-software door de politie in de Verenigde Staten (Amazon wil deze software voor een jaar niet meer leveren aan de politie door het gebrek aan goede wetgeving hieromtrent en diverse partijen vrezen misbruik).

Met de komst van allerlei nieuwe technieken zal het vak Internal Audit zich naar alle waarschijnlijkheid ook vaker voor dit soort keuzes gesteld zien. Ik wens mijn vakgenoten (en mijzelf) veel wijsheid en lef toe in het maken van deze lastige beslissingen.

Marc van Heese is partner bij ARC People, specialist in Internal Audit, Risk & Compliance.